Inleiding tot de opdracht
Huygens en het kluchtgenre
Het komische toneel van de zeventiende
eeuw is bij onderzoekers decennialang weinig populair geweest. Er bestaat geen
recent overzicht van het komische toneel in de zeventiende eeuw; wie een
inzicht wil krijgen in het zeventiende-eeuwse klucht- en blijspelrepertoire is
nog steeds aangewezen op J.A. Worps onvolprezen Geschiedenis van het drama
en van het toneel in Nederland, dat in de jaren 1904-1908 in twee delen werd
uitgegeven. Wel zijn er de laatste jaren studies verschenen waarin een deel van
het zeventiende-eeuwse repertoire aan een analyse wordt onderworpen (zie Leuker
1992 en Van Stipriaan 1996). Van Leuven Steijn 1991 geeft een, inmiddels
enigszins verouderd, overzicht van de stand van onderzoek; een korte
populariserende inleiding op de zeventiende-eeuwse komische toneelcultuur biedt
Van Stipriaan 1993.
De laatste jaren verschijnen er steeds
meer studies die de komische en virtuoze kant van de dichter Huygens belichten.
Tineke ter Meer geeft in Snel en dicht (Ter Meer 1991) een boeiende
analyse van de puntdichten van Huygens. Ton van Strien gaat in zijn editie van
een deel van Korenbloemen(Van Strien 1990) in op Huygens' door duisterheid
en dubbelzinnigheid gekenmerkte opvattingen over dichtkunst.
Opdracht
- Onderzoek via
allerlei naslagwerken, maar zeker ook via internet, het komische toneel
van de zeventiende eeuw. Geef de namen van auteurs, stukken, uitgevers en
verschijningsdatum.
Vermeld je zoekstrategie. Zorg voor een lijst van minimaal tien stukken.
Het doel is een uitputtende opsomming van alle stukken die bij het komisch toneel horen.
Omschrijf daarbij wat jij tijdens jouw onderzoek onder komisch toneel hebt verstaan.
B. Leg uit wat een puntdicht/epigram is en geef twee voorbeelden uit het
werk van Huygens.
Een puntdicht oftewel een epigram is een gedicht waarbij er meestal woordspeling plaatsvindt en er een “pakkende” gedachte achter zit. Hieronder zie je twee van deze gedichten uit het werk van Huygens:
Een puntdicht oftewel een epigram is een gedicht waarbij er meestal woordspeling plaatsvindt en er een “pakkende” gedachte achter zit. Hieronder zie je twee van deze gedichten uit het werk van Huygens:
Dokter
Ik heet wel dokter, maar kon beter raad'zeer heten.
Als ik raad geef, raad ik naar het zeer. Als ik één wens mocht doen,
dan wenste ik een raampje in het menselijk lichaam.
Ik zou menige patiënt weer op de been helpen die ik nu in zijn bed om zeep help.
Waard
Je hebt er, die bij mij zoeken wat ze thuis ook wel zouden vinden,
net zo goed en wel zo netjes. Maar er helpt geen lievemoederen aan,
ze moeten zo nodig in de kroeg zitten. Hoe ze ervoor staan bij het vrouwtje,
daar maal ik niet om; voor mij zijn het waarde(n)vrienden.
Ik heet wel dokter, maar kon beter raad'zeer heten.
Als ik raad geef, raad ik naar het zeer. Als ik één wens mocht doen,
dan wenste ik een raampje in het menselijk lichaam.
Ik zou menige patiënt weer op de been helpen die ik nu in zijn bed om zeep help.
Waard
Je hebt er, die bij mij zoeken wat ze thuis ook wel zouden vinden,
net zo goed en wel zo netjes. Maar er helpt geen lievemoederen aan,
ze moeten zo nodig in de kroeg zitten. Hoe ze ervoor staan bij het vrouwtje,
daar maal ik niet om; voor mij zijn het waarde(n)vrienden.
C. Schrijf zelf twee originele puntdichten
Aap
Een aap is een mens met veel haar,
Die hem van top tot teen belaagd.
Het verschil tussen apen en mensen
Zit hem soms minder in het haar dan wel in het lopen.
Bam
een woord, drie letters, snel
heeft de kracht je wereld op zijn kop
te zetten in 1 seconde
Bam.
Aap
Een aap is een mens met veel haar,
Die hem van top tot teen belaagd.
Het verschil tussen apen en mensen
Zit hem soms minder in het haar dan wel in het lopen.
Bam
een woord, drie letters, snel
heeft de kracht je wereld op zijn kop
te zetten in 1 seconde
Bam.
Handige websites
Koninklijke Bibliotheek (www.kb.nl)
http://www.kb.nl/dichter-op-het-scherm/dichters-uit-het-verleden/constantijn-huygens-1596-1687/tovenaar-met-taal
Literatuurgeschiedenis (literatuurgeschiedenis.nl)
http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/goudeneeuw/auteurs/lgge033.html
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl.nl)
http://www.kb.nl/dichter-op-het-scherm/dichters-uit-het-verleden/constantijn-huygens-1596-1687/tovenaar-met-taal
Literatuurgeschiedenis (literatuurgeschiedenis.nl)
http://www.literatuurgeschiedenis.nl/lg/goudeneeuw/auteurs/lgge033.html
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl.nl)
Ik denk dat Vondel, Huygens en Hooft nog steeds interessant worden gevonden binnen de Nederlandse literatuur omdat zij met hun werken en manier van denken veel mensen hebben beïnvloedt en hebben laten zien dat je niet altijd de regels van toentertijd qua literatuur hoeft te volgen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten